Lichamelijk onderzoek

De medisch deskundige zal u lichamelijk onderzoeken. Onderzocht wordt of er harde plekken in uw buik en onderbuik voelbaar zijn. Door in dat gebied druk uit te oefenen, wordt gekeken of u ergens pijn voelt.

Gekeken wordt waarschijnlijk ook naar het perianale gebied (het gebied rond uw anus). Bij vrouwen wordt ook het bekken en het gebied rond de vagina bekeken, om te zien of er littekens of andere sporen van bevallingen of operaties aanwezig zijn. Ook wordt de huid gecontroleerd op irritatie.

De dokter onderzoekt wellicht uw sluitspieren (sfincters). De arts steekt dan een (gehandschoende) vinger in uw anus en vraagt u vervolgens om uw anusspieren aan te spannen. Op deze wijze kan worden vastgesteld of er sprake is van spierzwakte of een verdikking van de sluitspier.

Met deze vorm van inwendig onderzoek kan ook worden gecontroleerd op afwijkingen in de structuur van anus en rectum (endeldarm), zoals verzakking (prolaps), aambeien (hemorroïden) of tumoren. Het onderzoek is verder nuttig voor controle op de aanwezigheid van impactie, ontlasting die vastzit in het rectum.

Daarnaast kan u worden gevraagd om naar de wc te gaan en te persen, zodat kan worden bekeken of er afwijkingen als bijvoorbeeld een verzakking optreden.

Bij het lichamelijk onderzoek kan men ook de reflexen van uw spieren testen om te controleren of er ergens zenuwen beschadigd zijn.

Onderzoek van spieren en zenuwen

Bij anale manometrie wordt met een klein ballonnetje getest of de knijpkracht en de druk in ruststand van de anusspieren in orde zijn. De (lege) ballon wordt in de anus ingebracht en opgeblazen. Op deze wijze kunnen ook de reflexen en gevoelsfuncties van de zenuwen worden getest.

Bij endo-anale en rectale echografie wordt met behulp van ultrageluidsgolven een beeld gevormd van het rectum, de sluitspieren en het omringende weefsel.

Voor de endo-anale echografie wordt via de anus een dunne sonde ingebracht, die geluidsgolven uitzendt.

Voor rectale echografie wordt een wat langere sonde ingebracht tot in het rectum. Bij dit onderzoek test men de rectale gevoelsfunctie.

Magnetic resonance imaging (MRI) is een andere techniek voor het in beeld brengen van de inwendige structuren en organen. Met deze techniek kan worden vastgesteld of een sluitspier beschadigd is. Bij MRI worden de beelden verkregen met behulp van magneten en radiogolven. Bij echografie en MRI wordt GEEN gebruikgemaakt van röntgenstraling.

Het functioneren van de zenuwen wordt getest met behulp van anale elektromyografie. Hierbij stimuleert men de spieren met elektrische pulsen en kijkt vervolgens hoe de spieren en zenuwen reageren.

Bekijken van de dikke darm

De dikke darm (colon) kan op verschillende manieren worden bekeken.

Bij een conventionele colonoscopie brengt men via de anus een kleine camera in, die vervolgens wordt opgevoerd tot in de dikke darm. De camera zit in een lange, dunne buis. Het instrument is een zogeheten colonoscoop. Het kan flexibel uitgevoerd zijn, zodat het bochten kan volgen, of stijf.

Met de colonoscoop kan de arts de binnenwand van de dikke darm onderzoeken op ontstekingen, en op bobbels, bulten en andere onregelmatigheden, zoals poliepen (uitstulping van het slijmvlies) en tumoren.

 Tijdens deze procedure kan de arts de onregelmatigheden ook meteen verwijderen.

Sigmoïdoscopie (met behulp van een proctosigmoïdoscoop) lijkt op conventionele colonoscopie, met dit verschil dat alleen de onderste delen van de dikke darm worden bekeken, het rectum en het colon sigmoideum.

Soms wordt een bariumklysma toegepast vóór de colonoscopie. Bij een klysma of darmspoeling wordt er vloeistof in het rectum gepompt. Bij een bariumklysma wordt dat gedaan met bariumsulfaat, waardoor de binnenwand van de dikke darm beter kan worden bekeken met röntgenstralen.

Een virtuele colonoscopie gebeurt met een CT-scanner: een röntgenapparaat waarvan de beelden door een computer worden bewerkt. Hierbij worden van buitenaf beelden gegenereerd van het binnenste van de dikke darm. Als er onregelmatigheden worden waargenomen, worden deze via een conventionele colonoscopie verwijderd.